Jeśli gorączkowo wpisujesz w wyszukiwarce pytanie „jak sprawdzić, czy ktoś szpieguje mój telefon”, chyba obawiasz się o bezpieczeństwo swoich danych osobowych. Być może zabezpieczasz telefon kodem PIN, odciskiem palca czy rozpoznawaniem twarzy, ale czy to na pewno wystarczy? Niestety istnieje metoda, która pozwala innym szpiegować Twój telefon nawet bez konieczności kontaktu z samym urządzeniem. Kryje się ona pod angielską nazwą „spyware” – jest to nic innego jak oprogramowanie szpiegujące, za pomocą którego można na wiele sposobów dostać się do Twojego telefonu.
Spis treści
16 objawów szpiegowania Twojego telefonu
Sprawdź najczęstsze objawy, które wskazują na to, że Twój telefon jest śledzony, podsłuchiwany lub monitorowany przez oprogramowanie szpiegujące:
-
Zbyt duże zużycie danych
Pewnie mniej więcej orientujesz się, ile danych mobilnych zużywasz co miesiąc. Jeśli zauważysz jakikolwiek nietypowy wzrost zużycia danych, może to oznaczać, że na Twoim telefonie działają aplikacje szpiegujące. Jeśli ktoś szpieguje Twój telefon, używa sieci do pobierania danych na Twój temat.
Jeśli z jakiegokolwiek powodu nie sprawdzasz zużycia danych, warto zacząć to robić, i to od razu. Niektóre programy typu spyware wykorzystują ogromne ilości danych, podczas gdy te bardziej zaawansowane są nieco dyskretniejsze, ale generalnie spyware zawsze oznacza wzrost zużycia danych.
Jak sprawdzić zużycie danych na iPhonie
Oto jak sprawdzić statystyki zużycia danych na iPhonie lub iPadzie:
- Otwórz Ustawienia telefonu.
- Wybierz Sieć komórkowa lub Dane mobilne (zależy to od Twojej lokalizacji).
- Przewiń w dół, gdzie znajdziesz szczegółowe informacje dotyczące zużycia danych.
Sprawdzisz tam łączne zużycie danych oraz zużycie według aplikacji. Możesz więc poszukać podejrzanych aplikacji, które zużywają zbyt dużo danych. Regularnie resetuj dane, naciskając Wyzeruj statystyki na samym dole ekranu ustawień danych mobilnych.
Jak sprawdzić zużycie danych na Androidzie
Proces sprawdzania statystyk zużycia danych może nieco się różnić w zależności od używanego urządzenia z systemem Android. Ale będzie podobny do poniższego:
- Otwórz Ustawienia.
- Znajdź i otwórz ustawienia sieci komórkowych.
- Kliknij w Użycie danych.
W ustawieniach systemu Android też zobaczysz łączne zużycie danych oraz zużycie według aplikacji w danym okresie czasu. Dzięki temu możesz sprawdzić, czy nie przekracza normy.
-
Podejrzana aktywność na powiązanych kontach (Google, Facebook, iCloud)
Podejrzane logowania i inna nietypowa aktywność na Google lub Facebooku może oznaczać, że ktoś włamał się na Twój telefon. System iCloud ma luki w zabezpieczeniach, które pozwalają cyberprzestępcom uzyskać dostęp do Twoich danych za pomocą programów szpiegujących.
Mogą też dostać się na Twoje inne konta, jeśli są powiązane z iCloud i tam przechowujesz dane logowania. Podejrzana aktywność na dowolnym z Twoich kont jest powodem do obaw i nie możesz jej lekceważyć, ponieważ istnieje ryzyko, że hakerzy przejęli Twoje urządzenie.
-
Dziwne wyskakujące okienka
Nie chodzi tutaj o komunikaty w ramach RODO czy prośby o wyłączenie adblocka. Jeśli wyświetlają Ci się powiadomienia push o fałszywych wirusach itp., może to być objaw zainstalowania na Twoim telefonie programu typu adware – jednego z rodzajów złośliwego oprogramowania. Jego szkodliwość może być różna: od wyświetlania irytujących reklam po próby wyłudzenia informacji, więc jest to generalnie oprogramowanie, które zagraża Twojemu bezpieczeństwu.
-
Telefon działa powolnie
Jeśli Twój telefon jest stary lub zapchany aplikacjami, będzie to normalny objaw. Ale jeśli tak nie jest, masz powód do niepokoju. Aplikacje szpiegujące zużywają dużo danych, aby śledzić Twój telefon.
Z tym że w przeciwieństwie do innych objawów z listy spowolnienie telefonu nie musi od razu oznaczać spyware. Poza tym niekoniecznie od razu zauważysz, że Twój telefon wolniej działa, a jeśli już zaczniesz się nad tym zastanawiać, możesz to zrzucić na to, że urządzenie po prostu ma swoje lata.
-
Telefon uruchamia się ponownie bez powodu
Telefon nie powinien uruchamiać się ponownie bez Twojej ingerencji lub bez ewidentnego krytycznego błędu. Częste nieoczekiwane wyłączanie się telefonu może być objawem ataku hakera. Oczywiście w teorii Twoje urządzenie może właśnie wydawać swoje ostatnie tchnienie, ale w praktyce jest to mało możliwe.
Raczej oznacza to, że hakerowi udało się uzyskać zdalny dostęp do Twojego urządzenia z prawami administratora. A ponowne uruchamianie może być po prostu niezbędnym elementem czegoś, co haker robi na Twoim telefonie.
-
Telefon długo się wyłącza
Ten objaw trudno zauważyć, ponieważ nikt prawie nigdy nie wyłącza swoich smartfonów. Ale jeśli Twój telefon długo się wyłącza – albo wcale nie chce się wyłączyć – przeszkadzać może program szpiegujący.
Telefon jest jak komputer: przed wyłączeniem zamyka wszystkie aktywne procesy. Oprogramowanie typu spyware często jest zaprojektowane w taki sposób, aby to blokować. Dlaczego? Hakerzy nie chcą stracić dostępu do Twojego urządzenia.
-
Twoje wiadomości e-mail nie dochodzą
Do Twoich znajomych lub współpracowników nie dochodzą Twoje wiadomości, ponieważ blokują je zapory sieciowe na ich urządzeniach? To może wskazywać na złośliwe oprogramowanie na Twoim telefonie, które infekuje korespondencję.
Inna możliwość jest taka, że hakerzy przechwycili Twoje konto mailowe i używają go do rozsyłania spamu. W efekcie Twoje własne, prawdziwe wiadomości e-mail też są oznaczane jako spam z powodu podejrzanej aktywności na Twoim koncie. Generalnie jeśli Twoje wiadomości e-mail nie dochodzą do odbiorców, może to oznaczać, że ktoś włamał się na Twoje urządzenie.
-
Telefon sam się wybudza
Wygaszasz telefon i odkładasz go na bok. Nagle się podświetla, ale nikt do Ciebie właśnie nie dzwoni, nie masz nowych wiadomości ani powiadomień. Być może ktoś zhakował Twojego smartfona.
Samoczynne wybudzanie ekranu zazwyczaj oznacza, że w tle działają jakieś procesy. Oczywiście jeśli telefon sam się nie wybudza, niekoniecznie jest bezpieczny. Ale jeśli robi to bez powodu , i to regularnie, jest to zdecydowanie powód do obaw.
-
Telefon powoduje zakłócenia
Kojarzysz zakłócenia, które powoduje Twój telefon, gdy jesteś blisko innych urządzeń elektronicznych podczas rozmowy? Nie powinno tak się dziać, gdy z nikim nie rozmawiasz. Jeśli zauważysz zakłócenia, może to oznaczać, że aplikacja podsłuchowa wysyła informacje do osoby, która Cię śledzi.
-
Dziwne dźwięki podczas rozmowy
Telefony komórkowe są tak zaawansowane, że podczas rozmowy nikt nie powinien słyszeć przypadkowych dźwięków i przytłumionych głosów. Ale jeśli je słyszysz – i nie jest to hałas z miejsca, w którym znajduje się Twój rozmówca – ktoś może Cię podsłuchiwać.
W takim wypadku możesz słyszeć stuknięcia, szum, echo lub praktycznie każde inne dziwne dźwięki.
-
Dziwne SMS-y
Czy ktoś jeszcze dzisiaj wysyła SMS-y? W każdym razie jeśli dostajesz dziwne SMS-y, tzn. dziwniejsze niż standardowy spam marketingowy, mogą to być wiadomości kontrolne dla aplikacji szpiegowskiej ukrytej na Twoim telefonie. Mogą one zawierać dziwne symbole, zbitki znaków itp.
Ale otrzymywanie podejrzanych wiadomości to tylko jedna strona medalu. Możesz też zauważyć, że Twój telefon samodzielnie wysyła SMS-y. Jeśli nie pamiętasz wysyłania wiadomości, może to być oczywiście chwilowy zanik pamięci po wesoło spędzonej nocy, ale raczej wysyłają je hakerzy, który dostali się do Twojego telefonu.
-
Nietypowe zużycie baterii
Musisz częściej ładować telefon bez żadnego konkretnego powodu (typu instalacja nowych aplikacji)? Aplikacje szpiegujące potrzebują energii do działania, tak jak każde inne oprogramowanie, a jeśli nagrywają dźwięk, potrzebują jej jeszcze więcej.
Jeśli podejrzewasz, że bateria jest już po prostu stara, spróbuj włożyć ją do innego urządzenia (a jeśli Twój smartfon nie posiada wymiennego akumulatora, zabierz go do serwisu).
-
Nietypowe grzanie baterii
O ile nie masz jednego z tych modeli telefonów, w których zainstalowano eksplodującą baterię, Twój telefon nie powinien się nagrzewać, gdy go nie używasz. Jeśli stanie się to raz, być może powoduje to jakaś aplikacja, ale jeśli dzieje się tak regularnie, coś jest nie tak – prawdopodobnie masz w smartfonie aplikację szpiegującą.
Ponownie można to łatwo wytłumaczyć. Nawet gdy nie używasz telefonu, spyware może działać w tle. A jako że zużywa mnóstwo zasobów, Twój telefon się nagrzewa.
-
Autonomiczny dostęp do pamięci (telefony z Androidem)
Jeśli Twój telefon zezwala na pobieranie i instalowanie aplikacji spoza sklepu Google Play bez pytania Ciebie o zgodę, możesz mieć do czynienia z programem szpiegującym.
Możesz to sprawdzić w ustawieniach, szukając uprawnień dostępu do pamięci.
Masz na telefonienieznane aplikacje, które mogą zapisywać dane? Jeśli tak, ktoś może Cię śledzić.
-
Zła jakość zrzutów ekranu
Podobno oprogramowanie typu keylogger – które rejestruje klawisze, jakie naciskasz – może wpływać na jakość zrzutów ekranu. Więc jeśli zauważysz, że zrzuty ekranu nie wyglądają tak dobrze jak kiedyś, może to wskazywać na to, że ktoś Cię szpieguje.
-
Autokorekta nie działa zbyt dobrze
Autokorekta nie zawsze działa tak, jakbyśmy chcieli, ale jeśli zaczyna robić dziwne rzeczy lub zawieszać się, może to być objaw używania aplikacji keylogger. W końcu najlepszym sposobem dla cyberprzestępców na przechwycenie wszystkiego, co piszesz, jest klawiatura lub autokorekta.
Jak się bronić przed oprogramowaniem szpiegującym
Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci zabezpieczyć telefon przed aplikacjami szpiegującymi:
- Aktualizuj telefon: aktualizacje oprogramowania telefonu i różnych aplikacji są wdrażane z dobrego powodu – często tym powodem jest załatanie luki w zabezpieczeniach.
- Używaj oprogramowania antywirusowego: prosty antywirus z łatwością wykryje wiele aplikacji szpiegujących. Używanie antywirusów jest szczególnie zalecane dla użytkowników Windowsa i Androida, ponieważ wirusy, złośliwe oprogramowanie i programy typu spyware częściej atakują te systemy operacyjne.
- Nie używaj aplikacji innych producentów: instalowanie nieobsługiwanych aplikacji w systemie Android lub wykonywanie jailbreaku (czyli usuwanie ograniczeń z oprogramowania) na iPhonie naraża Twój telefon na cyberzagrożenia.
- Nie zostawiaj telefonu bez nadzoru: blokada ekranu i niespuszczanie telefonu z oczu to najbezpieczniejsze metody na zapobieganie atakom hakerskim.
- Uważaj, co robisz w internecie: podejrzane strony i podejrzane załączniki w wiadomościach (lub linki) mogą być niebezpieczne. Po prostu nie klikaj w coś, czego nie znasz.
- Używaj wirtualnej sieci prywatnej (VPN): sieci VPN czasami oferują dodatkowe funkcje – np. CleanWeb od Surfshark, czyli narzędzie, które zabezpiecza Twój telefon przed ponad milionem stron kryjących złośliwe oprogramowanie.
Lista nie jest długa, ale jeśli się do niej zastosujesz, znacznie zwiększysz bezpieczeństwo swojego smartfona i ochronisz go przed hakerami (a spyware to tylko jedna z form hakowania). Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, sprawdź nasz artykuł, z którego dowiesz się, jak sprawdzić, czy Twój telefon jest zhakowany.
Co mogę zrobić, gdy ktoś szpieguje mój telefon?
Oto co możesz zrobić, oprócz czynności wspomnianych powyżej (takich jak używanie programu antywirusowego i aktualizowanie systemu operacyjnego), jeśli odkryjesz, że masz na telefonie aplikację szpiegującą.
Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe na swoich kontach
Włączenie uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA) nie pozbędzie się wprawdzie aplikacji szpiegującej, ale pomoże Ci chronić swoje konta przed hakerami.
Najlepszą metodą jest ustawienie 2FA w taki sposób, aby było konieczne uwierzytelnienie z drugiego urządzenia. Dlaczego? Jeśli do potwierdzenia logowania otrzymasz SMS-a lub e-mail, osoba, która zhakowała Twój telefon, też na pewno je zobaczy.
Zmień swoje hasła
Zmiana haseł to kolejny krok, jaki musisz wykonać, jeśli podejrzewasz, że ktoś włamał się na Twój telefon. Najlepiej zrób to z innego urządzenia, jeśli nie chcesz ponownie zmieniać haseł co 5 minut.
Pamiętaj, że hakerzy mogą widzieć wszystko, co robisz na swoim telefonie. Więc jeśli będziesz zmieniać hasło ze swojego smartfona, nic przed nimi się nie ukryje.
Ręcznie usuń spyware z Androida
Istnieje szansa, że aplikacja szpiegująca na Twoim telefonie będzie miała w nazwie słowo „spy”, „monitor” lub coś równie ewidentnego. Oto jak je wykryć:
- Otwórz Ustawienia.
- Wybierz Aplikacje.
- Znajdź Zarządzaj aplikacjami lub Uruchomione usługi.
- Poszukaj podejrzanych aplikacji.
Nie wiesz, czy aplikację można uznać za podejrzaną? Wyszukaj jej nazwę w Google! Jeśli aplikacja ma nazwę wskazującą na jej podejrzany charakter, od razu ją odinstaluj.
Alternatywną metodą jest przejrzenie plików i katalogów w poszukiwaniu podejrzanych nazw. Oto jak to zrobić:
- Znajdź Moje pliki lub podobną aplikację na swoim urządzeniu.
- Otwórz Pamięć wewnętrzną (telefonu lub karty SD).
- Wybierz Android.
- Wybierz Dane.
- Poszukaj katalogów z podejrzanymi nazwami.
A co z urządzeniami z systemem iOS?
Ręcznie usuń spyware z iOS
Aplikacje szpiegujące, które nie wymagają jailbreaku, np. mSpy, monitorują to, co przesyłasz do iCloud. Najprostszym sposobem na to, by się ich pozbyć, jest zmiana hasła do iCloud.
Ale do szpiegowania z prawdziwego zdarzenia iPhone musi mieć wyłączone wszystkie ograniczenia (czyli musi być po jailbreaku). Z tym że nawet wtedy aplikacje potrzebują zewnętrznego programu instalacyjnego. Sprawdź, czy masz na iPhonie takie aplikacje jak Cydia lub Icy. Jeśli tak, telefon jest po jailbreaku.
Możesz też sprawdzić, czy wszystkie aplikacje zainstalowane na Twoim urządzeniu są w App Store. Jeśli którejś z nich tam nie ma, telefon jest po jailbreaku.
Jak to naprawić? Aktualizując telefon do najnowszej wersji systemu iOS przez iTunes.
Jak zresetować telefon z Androidem i iOS do ustawień fabrycznych
Jeśli żadne rozwiązanie nie pomogło, może zresetować telefon do ustawień fabrycznych, dzięki czemu pozbędziesz się programów szpiegujących. Jest to drastyczna metoda na pozbycie się spyware, ponieważ wyczyści cały telefon, czyli wykasuje ustawienia, aplikacje, kontakty pliki i wszystko inne, co masz na telefonie. Więc zanim weźmiesz się za reset, zrób kopię tego, co dla Ciebie ważne.
Reset do ustawień fabrycznych na Androidzie
- Upewnij się, że telefon jest naładowany lub podłączony do ładowania.
- Otwórz Ustawienia (często możesz to zrobić, przewijając w dół na głównym ekranie i wybierając odpowiedni przycisk).
- Wybierz System.
- Wybierz Zaawansowane.
- Otwórz Opcje resetowania.
- Wybierz Wyczyść wszystkie dane (przywróć ustawienia fabryczne).
- Wybierz Usuń wszystkie dane.
- Wpisz PIN, jeśli pojawi się taki komunikat.
- Wybierz Usuń wszystkie dane.
- Poczekaj, aż proces się zakończy.
Jak zwykle w przypadku urządzeń z systemem Android proces może być nieco inny w zależności od telefonu i wersji systemu operacyjnego. Ale generalnie wszystko powinno wyglądać w miarę podobnie.
Reset do ustawień fabrycznych na iPhonie
Przed przywróceniem ustawień fabrycznych dobrym pomysłem jest zrobienie kopii zapasowej na iCloud. Zresztą system sam to zasugeruje, gdy zaczniesz proces resetowania telefonu.
- Otwórz Ustawienia.
- Wybierz Ogólne.
- Wybierz Przenieś zawartość lub wyzeruj iPhone’a.
- Wybierz Wymaż zawartość i ustawienia.
- Wpisz hasło do Apple ID.
- Poczekaj, aż telefon się zresetuje.
Reset do ustawień fabrycznych to najbardziej ekstremalny sposób na pozbycie się aplikacji szpiegujących. Ale dzięki niemu Twój telefon będzie jak nowy – i bez spyware.
Czy ktoś może mnie szpiegować, gdy telefon jest wyłączony?
Tak, istnieją metody na szpiegowanie przez telefon, nawet gdy jest wyłączony. W czasach afery Snowdena krążyły plotki o oprogramowaniu NSA zwanym „The Find”, które było w stanie podsłuchiwać wyłączone telefony.
Ale bardziej prawdopodobny scenariusz jest nieco bardziej prozaiczny – i każdy haker to wie: można sprawić, że Twój telefon będzie wydawał się wyłączony, ale tak naprawdę nie będzie. Można symulować wyłączenie telefonu, blokując ekran lub połączenia i wyłączając powiadomienia.
Ale nie da się tego zrobić zdalnie bez zewnętrznej ingerencji – ktoś lub coś musi najpierw włamać się na Twój telefon. Czyli najpierw na Twoim telefonie trzeba ukryć złośliwe oprogramowanie.
Kolejna spraw to tryb samolotowy. W przypadku iPhone’ów włączenie trybu Samolot nie oznacza, że smartfona nie można śledzić. iPhone nadal będzie wysyłać sygnały do innych iPhone’ów przez Bluetooth w ramach systemu umożliwiającego działanie funkcji Find My Device i Apple AirTags. Wprawdzie wtedy hakerzy nie mają dostępu do Twoich plików, ale mogą śledzić Twoją lokalizację.
W jaki sposób ktoś może zdalnie dostać się do mojego telefonu?
Najlepszym sposobem na zhakowanie telefonu jest zainstalowanie aplikacji szpiegującej. Ale do smartfona można też się włamać na inne sposoby. Warto je poznać:
- Podejrzane wiadomości e-mail: nie otwieraj podejrzanych linków i załączników na komputerze – to samo dotyczy telefonu.
- Podejrzane aplikacje: może zdarzyło Ci się pobrać aplikację innego producenta bez autoryzacji oficjalnego sklepu z aplikacjami lub ktoś podarował Ci darmowy program do VPN (a w 38% darmowych aplikacji VPN znaleziono złośliwe oprogramowanie, przynajmniej na urządzeniach z Androidem). W takim wypadku spyware pojawił się na Twoim telefonie na Twoje zaproszenie.
- Jailbreak: głównie dotyczy iPhone’ów – jeśli chcesz zainstalować aplikacje innych producentów na urządzeniach Apple, musisz wyłączyć ich ograniczenia, co oznacza mnóstwo zagrożeń.
- Aplikacje, które nie wymagają jailbreaku: rzadko spotykany rodzaj aplikacji śledzących produkty Apple, które monitorują iCloud.
To wszystko oczywiście brzmi strasznie. Ale na szczęście da się usunąć spyware z urządzenia.
Jak sprawdzić, czy telefon jest szpiegowany dzięki kodom USSD
Kody USSD (Unstructured Supplementary Service Data) to krótkie kody, które pozwalają na bezpośredni dostęp do określonych funkcji sieciowych – i mogą być bardzo przydatne do sprawdzenia, czy ktoś podsłuchuje Twoje rozmowy. Wpisz pełny kod – z symbolami * oraz # – i naciśnij przycisk rozmowy. Ta metoda może nie działać na wszystkich telefonach i z wszystkimi operatorami.
*#62* – sprawdza przekierowania. Jeśli zobaczysz inny numer telefonu, może to oznaczać, że Twoje rozmowy są na niego przekierowywane. Ale najpierw wyszukaj ten numer w internecie – może się okazać, że jest to poczta głosowa Twojego operatora.
Jeśli nie, zadzwoń na ##002#, aby zresetować przekierowanie.
*#21# – sprawdza przekazywanie połączeń, czyli coś podobnego do przekierowania.
Podsumowanie: unikaj aplikacji śledzących za wszelką cenę
Czy ktoś może zainstalować spyware na Twoim telefonie bez trzymania go w rękach? Tak. Czy można się zorientować, że telefon jest szpiegowany? Tak.
Gdy dowiesz się, że ktoś włamał się na Twój telefon, możesz od razu podjąć odpowiednie kroki, aby temu zaradzić. Jeden z nich możesz odhaczyć z listy już teraz: włącz Surfshark VPN i zabezpiecz swojego smartfona oraz inne urządzenia plus całą aktywność w internecie!
Najczęściej zadawane pytania
Jak sprawdzić, czy ktoś szpieguje mój telefon?
Dzięki kilku typowym objawom, takim jak nagrzewanie się lub restartowanie telefonu bez powodu, możesz sprawdzić, czy ktoś włamał się na Twój telefon.
Czy ktoś podgląda mnie przez telefon?
Teraz, w czasie rzeczywistym? Raczej nie. Agencje rządowe zazwyczaj gromadzą dane do analizy i nie monitorują nikogo na żywo.
Czy ktoś może szpiegować mój telefon bez mojej wiedzy?
Tak, jeśli ktoś miał fizyczny dostęp do Twojego telefonu i zainstalował oprogramowanie szpiegujące.
Jak pozbyć się aplikacji szpiegujących?
Istnieje kilka różnych rozwiązań, które pomogą Ci się pozbyć aplikacji szpiegujących z telefonu. Regularnie skanuj telefon w poszukiwaniu złośliwego oprogramowania, zawsze aktualizuj system operacyjny, nie pobieraj podejrzanych aplikacji, a jeśli nic nie pomoże, zresetuj telefon do ustawień fabrycznych.