Termin malware odnosi się do szkodliwego oprogramowania (ang. malicious software), którego celem jest uzyskanie dostępu do urządzenia komputerowego bez wiedzy jego użytkownika. Szkody systemu komputerowego mogą też powodować złośliwe aplikacje, które bardzo często są zagrożeniem dla smartfonów i innych urządzeń mobilnych.
Skąd się bierze malware?
Malware bardzo często przedostaje się do systemu komputerowego użytkowników w sposób niezauważony przez zbyt pochopne akceptacje różnego rodzaju regulaminów. Cyberprzestępcy posługują się szkodliwymi oprogramowaniami, aby uzyskać dostęp do danych osobowych np. haseł twojego urządzenia.
Rodzaje malware — złośliwego oprogramowania
Trojany, wirusy, robaki | Są to programy lub fragmenty kodu, których celem jest w sposób niezauważony uzyskać dostęp do informacji na sprzęcie komputerowym, wirusy infekują komputer w obecności aktywującego je programu, mnożą się (niczym wirus) i uszkadzają pliki bez twojej wiedzy. |
|---|---|
Spyware | Oprogramowanie szpiegujące, które zbiera informacje o aktywności użytkownika systemu, np. śledzi jego aktywność w internecie (sieci). |
Adware | Adware to złośliwe oprogramowanie, wyświetlające w nachalny sposób np. wyskakujące okienka reklamy, podczas przeglądania stron internetowych. |
Ransomware | Oprogramowanie szantażujące, które blokuje dostęp do prywatnych plików / ekranu zainfekowanego systemu i żąda okupu w zamian za usunięcie tego ograniczenia. |
Rootkit | Groźna forma malware, rodzaj ukrytej aplikacji, która ma zdalny dostęp do systemu operacyjnego i uzyskuje dostęp do wrażliwych danych, bardzo trudna w wykryciu. |
Keyloggery | Oprogramowanie szpiegujące — spyware (spywares ang. programy szpiegujące), które śledzi i zapisuje naciskane klawisze w celu wykradania haseł. |
Cryptojacking | Obecnie bardzo popularne szkodliwe oprogramowanie. Program ukrywa się na urządzeniu i po jakim czasie wykorzystuje jego moc do kopania kryptowalut. |
Rogue anti-spyware | Oprogramowanie podające się za oprogramowanie wymierzone przeciw malware. Wykorzystuje mylące lub wywierające presję taktyki (np. fałszywe twierdzenie o infekcji złośliwym oprogramowaniem lub celowe infekowanie komputera), aby zmusić użytkowników do zainstalowania lub zakupu programu, który ma zwalczyć wirus. |
Browser hijackers | Oprogramowanie modyfikujące ustawienia przeglądarki internetowej (sieci) bez wiedzy użytkownika. |
Jak rozpoznać objawy malware?
Spowolnienie działania komputera. Malware powoduje obciążenie systemu komputerowego, przez co działa on wolniej niezależnie od tego, czy surfujesz po internecie, czy działasz offline.
Najczęściej nachalne wyświetlanie reklamy (adware) w przeglądarce lub zwiększona ilość spamu. Jeżeli zauważysz zwiększoną liczbę wyświetlających się reklam, które uniemożliwiają swobodne korzystanie ze stron internetowych, powinno to wzbudzić podejrzenia.
Program antywirusowy, wymierzony przeciw malware przestał działać i nie reaguje.
Niemożliwe jest wymuszenie na nim żadnego działania, czy aktualizacji, może to oznaczać, że system został zainfekowany oprogramowaniem, przed którym program nie potrafi się chronić:
- Zmiany w przeglądarce — najczęściej zmiana strony startowej, pojawienie się rozszerzeń i wtyczek niezainstalowanych przez użytkownika.
- Zwiększenie prędkości wentylatora urządzenia i jego działanie na maksymalnych obrotach — złośliwe oprogramowanie zajmuje bardzo dużą część dostępnych zasobów systemowych.
- Nagła utrata dostępnego miejsca na dysku to ukrywające się złośliwe oprogramowanie, które bardzo często pochłania dużo miejsca.
- Częste zawieszanie się systemu Windows i pojawiający się niebieski ekran tzw. BSOD — ang. Blue Screen of Death, wyświetlający się po błędzie fatalnym.
- Żądanie okupu — w przypadku ransomware, złośliwe oprogramowanie informuje użytkownika o posiadaniu jego danych i żąda za nie okupu.
Prawidłowo działający system nie oznacza tego, że nie jest on zainfekowany przez malware, niektóre szkodliwe programy potrafią bardzo dobrze się ukrywać i działać bez świadomości użytkownika.
Czy VPN chroni przed szkodliwym oprogramowaniem?
VPN tworzy bezpieczny, zaszyfrowany tunel między twoim urządzeniem a węzłem VPN, który może znajdować się w innym mieście, województwie lub kraju. Nie chroni przed wszystkimi formami zainfekowania, ponieważ to użytkownik podejmuje o decyzję np. o kliknięciu wyskakującego okienka.
Jednak VPN chroni twój ruch przed przechwytem informacji między tobą a twoim połączeniem z publicznym internetem, czyli atakiem typu MITM – (ang. Man in the Middle). Jest to szczególnie przydatne, gdy korzystasz z różnego rodzaju publicznych Wi-Fi, na przykład w kawiarni lub na lotnisku.
