A hand in front of two browser tabs, one white and another red, with footprints on both of the tabs.

Niets blijft voor altijd bestaan, behalve wat je online plaatst, aanklikt of bekijkt. Alle online handelingen worden vastgelegd en opgeslagen. Met andere woorden, er is een digitale voetafdruk van alles wat je online doet. Om alles wat duidelijk te maken, leg ik je alles uit over de digitale voetafdruk, het belang ervan en hoe je deze kunt beschermen.

Inhoudsopgave

    Wat is een digitale voetafdruk?

    Een digitale voetafdruk, een digital footprint, een elektronische voetafdruk of een digitale schaduw verwijst naar de unieke traceerbare gegevens en activiteiten van een persoon op internet – inloggen op een dienst via een app, surfen op het web, posten op sociale media, enz.

    Een digitale voetafdruk kan helpen bij het identificeren van de persoon waar deze bij hoort. Een use case van een eenvoudige voetafdruk is reclame – adverteerders gebruiken ze om te bepalen wat je leuk vindt en je gerichte advertenties te laten zien.

    Types digitale voetafdrukken

    Alle voetafdrukken vallen in twee categorieën – actief en passief.

    Bijna elke actie wordt online geregistreerd en die registratie vormt een voetafdruk die uniek is voor elke online wandelaar. Het type voetafdruk hangt af van de manier waarop het wordt achtergelaten of verzameld.

    Actieve digitale voetafdruk

    Een actieve digitale voetafdruk bestaat uit de gegevens die je opzettelijk achterlaat of dingen die je actief online doet. Je online posts, reacties die je achterlaat op sociale media, het aanmelden voor nieuwsbrieven of online winkelen zijn allemaal onderdelen van je actieve digitale voetafdruk.

    Passieve digitale voetafdruk

    Een passieve digitale voetafdruk bestaat uit de gegevens die worden verzameld zonder dat de persoon het weet. Dit type voetafdruk is afhankelijk van de cookies* die worden gebruikt wanneer je een website bezoekt. Ze kunnen bijhouden hoe vaak je ze hebt bezocht, je primaire apparaat, je IP, biometrische en geolocatiegegevens.

    *Een cookie is een klein bestand op je apparaat dat websites gebruiken om informatie over jou op te slaan. Het helpt de website om gebruikersvoorkeuren te “onthouden”.

    Een van de meest opvallende voorbeelden van passieve digital footprints is wanneer platforms bijhouden wat je op internet zoekt.

    Wat zijn de gevolgen als je een digitale voetafdruk achterlaat?

    A hand holding a computer mouse; three browser tabs in the background showing an eye, footprints, and the text Ad.

    Accounttoegang (zoals inloggen op een website met je IG/Google account), online reputatie, gerichte reclame en zelfs gehackt worden zijn allemaal zaken die afhankelijk zijn van digitale voetafdrukken.

    Overal inloggen met één FB-account kan handig zijn, maar als je informatie online staat, kan het moeilijk zijn om die terug te krijgen. Bovendien kunnen meer mensen dan oorspronkelijk de bedoeling was je elektronische voetafdruk zien.

    Datahandelaren, adverteerders, telefoonmaatschappijen, internetproviders, werkgevers, collega’s, cybercriminelen, hackers en andere internetgebruikers kunnen je digitale voetafdrukken zien. Je online reputatie en je online welzijn hangen ervan af. Hoezo?

    Ten eerste, zelfs als je het niet erg vindt dat anderen op de hoogte zijn van bepaalde aspecten van je leven, is het belangrijk om te bedenken hoe dit je professioneel kan beïnvloeden. Daarnaast kunnen cybercriminelen je digital footprint gebruiken om je na te doen of om phishing-aanvallen uit te voeren. Tot slot kan elke dienst die jouw persoonlijke gegevens bewaart een datalek krijgen, waardoor gevoelige gegevens bloot komen te liggen.

    Hoe controleer je je digitale voetafdruk

    Om je digitale voetafdruk te vinden, moet je jezelf googelen. Typ je volledige naam of e-mail in de zoekmachine en voilà. De zoekresultaten laten zien welke informatie er publiekelijk over jou online beschikbaar is.

    Voorbeelden van digitale voetafdrukken

    Posten op sociale media lijkt een voor de hand liggende manier om een voetafdruk achter te laten, maar er zijn veel verschillende manieren waarop je online sporen van jezelf kunt achterlaten. Hier zijn een aantal voorbeelden van digitale voetafdrukken die zo gewoon zijn dat je er misschien nog nooit over hebt nagedacht.

    Abonnementen
    Verhuurdiensten
    Transacties
    Aanmelden voor nieuwsbrieven van winkels voor kortingen
    Dating-apps die mensen bij jou in de buurt tonen
    Online shoppen
    Abonneren op een online nieuwsbron
    Sociale media-websites of -apps die je vragen om je verblijfplaats te taggen
    Handelen in aandelen
    Sociale media-accounts gebruiken om je te abonneren op of in te loggen bij andere diensten
    Fitness-apps die je hardlopen bijhouden
    Een rekening openen voor je creditcard

    Alle bovenstaande voorbeelden vragen om gegevens die vervolgens worden verzameld en gevormd tot een digitaal profiel van jou. Je naam, e-mail, locatie, alles wat je deelt of zelfs je shopping-voorkeuren. 

    Digitale voetafdruk verwijderen

    Een digitale voetafdruk is permanent en hem verwijderen is bijna onmogelijk. Als de gegevens eenmaal openbaar zijn, heeft de eigenaar weinig controle over hoe anderen ze gebruiken. Al je online activiteiten laten stukjes info achter die worden opgeslagen door verschillende dienstverleners, diensten van derden of de overheid.

    “Het volledig wissen van persoonlijke gegevens van het netwerk kan een lastige strijd zijn, omdat informatie die eenmaal is vrijgegeven of uitgelekt op het internet, zich snel kan verspreiden over talloze platforms. Stukjes van je digital footprint, waaronder zoekgeschiedenis, wachtwoorden en accountgegevens – elke cookie waarvoor je ooit op ‘accepteren’ hebt geklikt – worden vastgelegd door datahandelaren. Deze handelaren documenteren ijverig je online activiteiten, de pagina’s die je bezoekt en je voorkeuren en bundelen deze gegevens opnieuw om ze te verkopen aan geïnteresseerde derden.”

    Aleksandr Valentij, Cyber Security Lead bij Surfshark (Bron)

    Je kunt je digitale voetafdruk echter minimaliseren of beschermen.

    Hoe je je digitale voetafdruk kunt beschermen

    Er zijn veel manieren om je digitale voetafdruk te verkleinen, afhankelijk van hoe voorzichtig je wilt zijn. Als je informatie al ergens te vinden is, is dit wat je kunt doen om de blootstelling te minimaliseren:

    Controleer je privacy-instellingen

    Met je privacy-instellingen bepaal je wie je berichten ziet. Bekijk ze en zorg ervoor dat je je persoonlijke gegevens alleen deelt met mensen die je vertrouwt. Als er sites zijn die je persoonlijke gegevens opslaan en die niet de mogelijkheid hebben om je privacy-instellingen aan te passen, zoals websites over onroerend goed, dan kun je altijd contact met ze opnemen om de informatie te laten verwijderen.

    Beperk de hoeveelheid gegevens die je deelt

    Of het nu gaat om een nieuwsbrief waarvoor je je hebt ingeschreven met je e-mail of een bericht op sociale media dat je wilt delen met vrienden, denk twee keer na voordat je op verzenden drukt. Dit zal helpen om een positieve digitale voetafdruk te creëren die alleen informatie bevat die je wilt delen. 

    Neem de controle over je gegevens terug

    Verwijder jezelf uit de database van een datahandelaar met de hulp van Incogni. Datahandelaren verzamelen je gegevens en verkopen ze om ze later te gebruiken door oplichters, verzekeringsmaatschappijen en de overheid. 

    Zo gaat het in zijn werk: Datahandelaren zijn wettelijk verplicht om de gegevens van gebruikers uit hun databases te verwijderen. Incogni neemt contact op met de handelaar, dient het verzoek in, waarna de handelaar het nakijkt en je gegevens uit de database verwijdert.

    Vermijd onbetrouwbare websites

    Voordat je persoonlijke gegevens verstrekt, vraag jezelf dan af: vertrouw ik deze website? Als het antwoord nee is, bedenk dan of je wilt dat deze website jouw gegevens beschermt. Onthoud daarbij dat als je een hoofdaccount (zoals Facebook) gebruikt om in te loggen op andere websites, die websites nu toegang hebben tot de gegevens die je hebt gedeeld op die hoofdaccounts.

    Als je je moet aanmelden of registreren bij een website waar je twijfels over hebt, kun je een alternatieve ID gebruiken. Die genereert een nieuwe online persona samen met een nep e-mail, zodat je geen persoonlijke gegevens achter kunt laten.

    Oude accounts verwijderen

    Het verwijderen van oude accounts die je niet meer gebruikt is een goede manier om je digitale voetafdruk te minimaliseren en je meer controle te geven over de informatie die je deelt. Als je liever je fotoalbums voor school verbergt, wil je misschien ook de accounts verbergen waar je dezelfde foto’s hebt geplaatst.

    Blijf op je hoede op openbare wifi

    Wees op je hoede en vermijd openbare omdat je nooit weet hoe veilig het is en wie er toegang zou kunnen hebben tot de gegevens die je erover verstuurt. Als je persoonlijke informatie moet versturen, schakel dan over op mobiele data. 

    Blijf de software updaten

    Vergeet niet dat verouderde software vaak de laatste beveiligingspatches mist. Oudere systemen zijn vaak ook makkelijker te hacken. Zorg er daarom voor dat je software is bijgewerkt om je persoonlijke gegevens te beschermen. 

    Gebruik een VPN

    VPN’s verbergen je gegevens door ze te versleutelen. Stel je voor dat je een cadeau inpakt zodat niemand kan zien wat het is – een VPN fungeert in deze metafoor als inpakpapier. En niet te vergeten, het verandert ook je IP-adres. Op deze manier kunnen websites jou of je informatie niet traceren aan de hand van je IP-adres, omdat het veranderd is.

    Zorg dragen voor je digitale voetafdruk

    Hoewel je om een digitale voetafdruk helemaal te vermijden zou moeten stoppen met het gebruik van internet en een kluizenaar zou moeten worden, is het belangrijk om te weten waarom en hoe je hem kunt verbergen.

    Als je jezelf nu opzoekt, zou je dan tevreden zijn met de informatie die je vindt of zou je je doodschamen? Hoe zit het met de gegevens die passief worden verzameld en die je niet eens kunt vinden door gewoon jezelf op te zoeken?

    Wat je antwoord ook is, het is beter om het zekere voor het onzekere te nemen. Daarom zou het beveiligen van je persoonlijke gegevens het eerste moeten zijn waar je aan denkt, en dat kun je doen met behulp van een VPN.

    Bescherm je digitale voetafdruk
    Door je sporen online te versleutelen
    Surfshark

    Veelgestelde vragen

    Kan iedereen je digitale voetafdruk zien?

    Of iemand je voetafdruk ziet, hangt af van het soort voetafdruk dat je achterlaat. Iedereen kan zien of je actieve digital footprints achterlaat (online profielen, opmerkingen, openbare postings, enz.). Passieve digitale voetafdrukken, het andere type, worden door de meeste mensen / het publiek niet gezien.

    Is een digitale voetafdruk permanent?

    Ja, een digitale voetafdruk is permanent. Hij zal in ieder geval net zo lang blijven bestaan als de mensheid. En als we eenmaal klaar zijn, als de laatste vonk die de servers voedt uitdooft, zal de digitale voetafdruk uiteindelijk verloren gaan in de oneindigheid van de kosmische duisternis.

    Er zullen echter nog wel een paar Nokia 3310’s op halve batterij staan, dus verwijder alle persoonlijke gegevens van apparaten die je niet meer gebruikt, zodat geen enkele armzalige toekomstige alien jouw sms-geschiedenis te zien krijgt!

    Wat is een positieve digitale voetafdruk?

    Een positieve digitale voetafdruk is informatie die je wilt delen, meestal met betrekking tot een goede online reputatie, waardoor je je sociale netwerk kunt uitbreiden of loopbaandoelen kunt bereiken. Een positieve digitale voetafdruk kan een bericht op sociale media zijn over een boek dat je hebt gelezen, een geldinzamelingsactie waaraan je hebt deelgenomen of vrijwilligerswerk dat je hebt gedaan.

    Is browsergeschiedenis een digitale voetafdruk?

    Ja, browsergeschiedenis maakt deel uit van een digitale voetafdruk. Sommige websites verzamelen cookies, surf- en shoppinggeschiedenis en maken een profiel van de passieve digital footprints van gebruikers. De meeste websites informeren gebruikers bij hun eerste bezoek aan de webpagina in hun gebruiksvoorwaarden over de verzamelde gegevens.