Als vrijheid op het internet en privacy voor jou belangrijk zijn, dan heb je waarschijnlijk wel eens gehoord van Tor (The Onion Router) en VPN’s (Virtual Private Networks). Beide zijn goede online privacy- en beveiligingstools waarmee je censuur en beperkingen kunt omzeilen en ongezien online kunt browsen. Hoewel ze soortgelijke functies hebben, verschillen ze eigenlijk behoorlijk van elkaar.
Inhoudsopgave
Wat is Tor (browser)?
De naam ‘Tor’ kan voor veel dingen staan, maar het staat met name voor het Tor-netwerk, de Tor-browser en het Tor-project.
De makers zelf beschrijven Tor als software waarmee je jezelf online kunt beschermen. Het is een gratis tool die veel door mensen wordt gebruikt die hun privacy erg belangrijk vinden.
Als je de Tor-browser gebruikt, leidt deze je internetverkeer om via het Tor-netwerk dat bestaat uit vrijwillig beheerde servers over de hele wereld. Elke verbinding wordt door drie servers omgeleid alvorens de beoogde bestemming wordt bereikt. Dit zorgt er samen met drie lagen versleuteling voor dat de gebruiker zeer moeilijk valt op te sporen.
De gebruikers van Tor bestaan aan de ene kant uit mensen die feiten willen achterhalen zoals journalisten, onderzoekers en klokkenluiders, terwijl aan de andere kant online criminelen, hackers en drugsdealers het dark web voor louche doeleinden gebruiken.
Maar dit is niet de regel. De meesten gebruiken Tor simpelweg om hun privacy te beschermen.
Voordelen van Tor
Goedkoop en gebruiksvriendelijk: je kunt Tor gratis downloaden via de website van het project. Het werkt op alle gebruikelijke besturingssystemen. De Tor-browser is niet ingewikkelder dan elke andere willekeurige browser.
Moeilijk stil te leggen: Het netwerk van Tor wordt door vrijwilligers onderhouden die wereldwijd 7.000 relais beheren. Dat zorgt ervoor dat het netwerk moeilijk te verstoren is.
Levert de grootst mogelijke anonimiteit: alleen de entrynode kan je IP-adres zien, maar deze ziet echter alleen dat je Tor gebruikt en niet de gegevens die je verstuurt. De exitnode kan de informatie die je verstuurt inspecteren, maar ziet niet wie deze verstuurt.
Helpt geoblokkering en censuur te omzeilen: als er een bepaalde website in je land wordt geblokkeerd, kun je met Tor deze wel bekijken.
Nadelen van Tor
Traag: je gegevens worden door drie willekeurige relais omgeleid. Dat betekent dat je verbinding slechts zo snel kan zijn als de meest langzame node. Daarom zien zoveel .onion-websites er zo leeg uit vergeleken met normale websites.
Niet geschikt voor het downloaden van bestanden: Het Tor-netwerk is al langzaam op zichzelf. Door er bestanden mee te downloaden, wordt je internet nóg trager. Veel gebruikers van Tor moeten drie keer zo lang wachten als ze iets downloaden.
Kwetsbaarheid van nodes: als je geen HTTPS-verbinding gebruikt, zijn je gegevens op de exitnode zichtbaar. Omdat Tor op een vrijwillig netwerk draait, weet je niet of je gegevens worden onderschept. Aan de andere kant rapporteert Google dat 90% van het browsen via Chrome via een HTTPS-verbinding plaatsvindt. Dit probleem is tegenwoordig dus niet zo relevant.
Slecht voor het openen van specifieke geogeblokkeerde content: het is niet eenvoudig om geogeblokkeerde content te openen die in slechts één land beschikbaar is. De willekeurige node-selectie betekent dat je niet echt kunt regelen in welk land je exitnode (en de IP-serviceaflezingen) zal zijn.
Beperkte toegang tot websites: enkele conventionele websites blokkeren netwerkverbindingen van Tor. Sommige ISP’s hebben naar verluid bedreigd hun diensten voor Tor-gebruikers te blokkeren. Daarnaast zijn veiligheidsdiensten meer geneigd om gebruikers te traceren.
Wanneer zou ik de Tor-browser moeten gebruiken?
Je zou de Tor-browser moeten gebruiken wanneer geheimhouding er het meest toe doet. Alles van de browser is ontworpen met het idee dat de gebruiker zo privé mogelijk kan blijven, ongeacht de snelheid of bruikbaarheid ervan.
Tor is daarom nuttig voor:
- Het lezen van nieuwssites die verboden zijn;
- Communicatie van klokkenluiders;
- Anonieme e-mailaccounts.
Wat is een VPN (provider)?
Op het eerste gezicht is wat Tor doet vergelijkbaar met wat VPN’s doen, met als verschil dat het anders werkt.
Een VPN creëert een versleutelde tunnel die je internetverkeer beveiligt. Wanneer je verbinding maakt met een VPN, zet je een verbinding tussen je apparaat en de server op. Zo kun je je echte IP (Internet Protocol)-adres en -locatie met een VPN veranderen.
Een VPN-provider zoals Surfshark gebruikt hun eigen servers om je gegevens mee te routeren, terwijl Tor door vrijwilligers wordt beheerd. VPN-diensten versleutelen gegevens slechts één keer, en de VPN-server weet wie er verbinding mee maakt en waar ze online naartoe gaan.
Door te kiezen met welke server je verbinding wilt maken, gegevens alleen via één server te routeren en doordat het bedrijf de servers verzorgt, is een VPN-verbinding bijna net zo snel als onbeveiligd internet. Deze methode is echter duurder om te onderhouden.
Voordelen van VPN’s
Goede internetsnelheid: omdat VPN’s je signaal slechts één keer via een enkele server omleiden, is je verbinding veel sneller.
Algehele bescherming: een VPN-service beveiligt en versleutelt alle verbindingen op je apparaat. Dit omvat browsen, gamen, streamen, bestanden downloaden, enz.
Flexibel: hoewel Tor vooral de Tor-browser beveiligt, kan een VPN-provider elke browser en elk apparaat beveiligen die wordt ondersteund. Je kunt ook een volledig wifi-netwerk beveiligen door een VPN op een router te installeren.
De perfecte oplossing voor geoblokkeringen: met een VPN kun je content bekijken die in je land wordt geblokkeerd. Je kunt ook content bereiken die alleen in een specifiek land beschikbaar is door verbinding te maken met een VPN-server in dat land.
Geen bijzondere websitebeperkingen: sommige streamingdiensten zoals Crunchyroll verzetten zich tegen VPN-gebruikers. Maar de overgrote meerderheid van websites doet dat niet.
Nadelen van VPN’s
Niet gratis: hoewel er gratis VPN’s bestaan, zijn deze niet te vertrouwen. Alleen betaalde VPN’s kunnen betrouwbare diensten aanbieden die geen bedreiging voor je gegevens vormen.
Kunnen waarschijnlijk je IP-adres opslaan: je gegevens kunnen gevaar lopen als je VPN-dienstverlener een slecht ‘no logs-beleid’ hanteert. Daarom is het van belang om te controleren of je kiest voor een no logs-VPN.
Alle eieren in één mand: met een VPN maak je slechts verbinding met een enkele server. In theorie is daar eenvoudiger op in te breken dan het Tor-systeem met zijn drie nodes.
Wanneer moet je een VPN gebruiken?
Je zou een VPN moeten gebruiken voor meer privacy en beveiliging bij dagelijkse online activiteiten. Dat komt hierdoor:
- Dankzij de snelheid van een VPN kun je downloaden en streamen;
- Een VPN beveiligt alle online activiteiten op een apparaat: de browser, game-apps, berichtenapps, enz.;
- Je kunt kiezen met welke server je verbinding wilt maken op basis van je behoeften.
Het grootste verschil tussen Tor en VPN’s
Het grootste verschil tussen Tor en VPN’s is dat Tor gegevens via drie willekeurige servers routeert die door vrijwilligers worden beheerd. Een VPN routeert daarentegen gegevens via één, door de gebruiker geselecteerde, server die door de VPN-provider wordt beheerd.
Zo kan Tor verzekeren dat geen van de servers inzicht kunnen krijgen in zowel de afzender van de gegevens als de bestemming ervan, terwijl een VPN een hogere snelheid garandeert en een server die je zelf kunt kiezen aanbiedt.
Een VPN kan wel een functie leveren waarbij meerdere servers worden gebruikt. Dynamic MultiHop stelt gebruikers van Surfshark bijvoorbeeld in staat om twee servers te kiezen waar hun gegevens doorheen worden gerouteerd.
VPN gebruiken in combinatie met Tor
Het is mogelijk om een VPN in combinatie met Tor te gebruiken voor extra veiligheid. Dit wordt in feite aangeraden als je .onion-websites bezoekt.
Wat is het voordeel? Als je internetverkeer verbinding maakt met de VPN-server vóór het Tor-netwerk, vervalst de VPN-server jouw IP-adres. Dat betekent dat zelfs als de Tor-entrynode wordt gecompromitteerd, de geïnteresseerde partij jouw IP-adres niet kan achterhalen.
Deze strategie vertraagt wel je verbinding nog verder. Maar als je Tor gebruikt, doe je dat niet omdat je snel wilt internetten. Zolang je een betrouwbare VPN-provider hebt, kan het het waard zijn om de Tor-browser samen met een VPN te gebruiken.
Kortom: Tor en VPN’s verschillen van elkaar
Tor en VPN’s zijn privacytools met soortgelijke doeleinden. Ze werken echter zeer verschillend en hebben hun eigen voor- en nadelen.
Voor privacyredenen kun je ze beide gebruiken.
Tor is veiliger voor het delen van vertrouwelijke informatie of andere zaken waardoor je risico kunt lopen. Maar het is het meest geschikt voor browsen, omdat de traagheid ervan niet handig is voor streaming of het downloaden van bestanden.
Een VPN is daarentegen veel sneller. Het kan ook dezelfde beveiligings- en privacyniveaus bieden als je een goede en betrouwbare provider gebruikt. Een betrouwbare VPN kost echter wel geld.
Disclaimer: Zoals in onze voorwaarden beschreven, is het niet toegestaan om de diensten van Surfshark voor illegale doeleinden te gebruiken. Zorg ervoor dat je handelt in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving van aanbieders van streamingdiensten.
Veelgestelde vragen
Heb ik Tor en een VPN nodig?
Niet per se. Aanvullende versleuteling zal je beveiliging nooit verslechteren, maar een VPN is voldoende voor dagelijks gebruik thuis, en je hoeft je daarbij minder te ergeren aan de snelheid van Tor.
Is Tor een VPN?
Nee, Tor is geen VPN, maar het werkt op een soortgelijke manier. Omdat Tor een browser is, versleutelt het alleen het verkeer dat het zelf tegenkomt. Een VPN versleutelt daarentegen je hele apparaat. Tor versleutelt bijvoorbeeld de website van Spotify, maar niet de app, terwijl een VPN beide versleutelt.
Is Tor anoniemer dan een VPN?
Zo zou je dat ongeveer kunnen zeggen. Tor gebruikt tegelijkertijd meerdere lagen versleuteling voor je gegevens, terwijl een VPN meestal maar één laag gebruikt. Tor versleutelt echter alleen het verkeer dat door de browser zelf wordt geleid. Dit betekent dat het alleen anoniemer werkt bij browserzoekopdrachten, terwijl de apps op je apparaat blijven worden blootgesteld.
Verhult de Tor-browser je IP-adres?
Ja. Tor verhult jouw IP-adres als je iets bekijkt met Tor. Het is echter belangrijk om te bedenken dat dit alleen op de browser zelf van toepassing is. Verkeer dat niet door Tor wordt geleid, zal worden blootgesteld.
Waarom zou je niet tegelijk een VPN met Tor gebruiken?
Als je een VPN samen met Tor gebruikt, kan dit resulteren in een tragere internetsnelheid:
- Je routeert namelijk gegevens via vier servers:
- De VPN-server en de Tor-entryserver bevinden zich mogelijk ver van elkaar vandaan.
Is Tor beter dan een VPN?
Tor is beter dan een VPN als je privacy het allerbelangrijkst vindt, belangrijker dan je internetsnelheid. VPN is beter als je wilt streamen, downloaden of andere dagelijkse taken wilt uitvoeren.
Wat is het verschil tussen Tor vs VPN vs proxy?
Kort gezegd is het verschil dat Tor je internetverkeer via drie willekeurige servers routeert en je gegevens drie keer versleutelt. VPN routeert het via één server naar keuze en versleutelt het één keer. Een proxy routeert je verkeer simpelweg via één server.
