Gratis versus betaalde VPN: de verborgen kosten van niets betalen

Voor- en nadelen van gratis VPN’s

Zoals ik net aangaf, kost een gratis VPN dus niets. Geen abonnementskosten, geen kosten vooraf, alleen de vibes en VPN’s. Een VPN is echter niet zomaar een gratis app die je zodra deze op je apparaat is geïnstalleerd niet meer hoeft bij te werken. Hij is afhankelijk van de infrastructuur die door de VPN-aanbieder is opgezet om te functioneren.

Geen enkele VPN-dienst kan werken zonder fysieke server voor het omleiden van de data. Om die reden moet er iemand betalen om de server te bekostigen en waarschijnlijk ben jij dat. Een van de meest lucratieve manieren voor VPN-aanbieders om geld binnen te harken, is de verkoop van de browsegegevens van de gebruikers. 

Waar verdienen gratis VPN’s hun geld mee?

In de strijd tussen gratis en betaalde VPN’s, moet een gratis VPN-dienst  nog steeds geld verdienen. Dit gebeurt vaak op een twijfelachtige manier. Het meest concrete voorbeeld is het simpelweg verzamelen en verkopen van je gegevens voor hun doeleinden. Een onderzoek uit 2018 concludeerde dat bijna de helft van de populairste gratis VPN-apps voor smartphones banden met China hadden. Met ‘banden’ bedoelen we de ‘expliciete vermelding dat ze gebruikersgegevens opslaan en doorgeven aan instanties in China‘. Je kunt alleen maar raden wat de redenen van deze instanties zijn om de gegevensverzameling via gratis VPN-diensten te financieren. Wat deze redenen ook zijn, ze zijn onverenigbaar met de wens van privacy, de drijvende motor achter het gebruik van VPN’s. 

Deze apps zijn in ieder geval eerlijk erover dat ze je gegevens gebruiken. Uit een onderzoek van 2017 bleek dat 38% van de gratis VPN-apps voor Android malware of malvertising bevatte. Twee derde van de gratis VPN-diensten maakte gebruik van trackingbibliotheken van derden, wat inhoudt dat iemand anders je browsegegevens logde. Sommige VPN-aanbieders hebben zelfs hun gegevens aan jouw stream toegevoegd, wat (op zijn best) leidt tot meer advertenties. Jouw online veiligheid wordt in ieder geval vreselijk ondermijnd.

Zijn gratis VPN-diensten deze kosten waard?

Nee. Zelfs als je het niet erg vindt om met je gegevens te betalen, zou je niet de beste service krijgen. Als het gaat om het kiezen van een VPN-dienst, doet namelijk zowel het aantal als de kwaliteit van de servers ertoe. Het is zeer onwaarschijnlijk dat een gratis VPN wereldwijd duizenden servers aanbiedt. Het meest voor de hand liggende scenario is dat een gratis VPN-dienst slechts enkele tientallen servers heeft. Het is evenmin waarschijnlijk dat er een stabiele verbinding is. Daarom is overbelasting een veelvoorkomend probleem, dat een nadelig effect heeft op je internetsnelheid en nog veel meer. 

Dat wil zeggen: als de aanbieder van gratis VPN niet al je snelheid vertraagt om je te lokken om hun premium pakket te kopen. 

Een ander probleem dat zich voordoet als er maar een handvol servers zijn, is dat deze erg makkelijk te blokkeren zijn, met name voor streamingdiensten. Er is slechts één manier waarop ze erachter komen dat je een VPN gebruikt en dat is als ze zien dat je verbinding maakt vanaf een IP-adres van een bekende VPN-server. Je kunt natuurlijk vanaf een andere server verbinding maken… als die tot je beschikking staat! Houd er rekening mee dat gratis VPN-diensten niet zoveel in servers kunnen investeren. 

Zijn gratis VPN’s veilig?

Wederom nee. 

Gratis VPN’s hebben niet de middelen om in beveiliging en R&D te investeren. Een slecht opgezette VPN kan verouderde VPN-protocollen gebruiken. De VPN kan eveneens op tal van manieren data lekken, zoals via de zwakke plekken van WebRTC. Het is ook onwaarschijnlijk dat ze de middelen hebben om een aanval van een hacker af te slaan. Zo was er bijvoorbeeld onlangs een hack van een populaire gratis VPN voor Android waarbij de gegevens van 21 miljoen gebruikers zijn gelekt. Dat is inclusief de betaalgegevens van gebruikers die gingen voor het volledige pakket.

Een stabiele en gegarandeerde bron van inkomsten houdt in dat er ook geld moet worden uitgegeven aan de ontwikkeling van extra functies. Split tunneling, Kill Switch en verberging zijn alle drie goede functies om te hebben als je het volledige potentieel van VPN’s wilt gebruiken. Zonder dat abonnementsgeld moeten gratis VPN-diensten het echter doen met wat ze hebben. 

Bovendien laat, zoals eerder aangegeven, zo’n 38% van de gratis VPN’s voor Android malware of malvertising los op gebruikers. Ze zijn dus bewust onveilig. Dan tellen we de gratis VPN’s die je gegevens in het geheel niet versleutelen niet mee. Ze verzuimen om een van de belangrijkste voordelen van het gebruik van een VPN te bieden. 

De voor- en nadelen van betaalde VPN’s

Het grote nadeel van een betaalde VPN zit hem in de naam: je moet er voor betalen. Of je nu gaat voor een maand- of jaarabonnement, het kost nog steeds geld. Een abonnementsvorm verlost een VPN-dienst echter wel van een van de belangrijkste redenen om je verbindingssnelheid te beperken, je over te halen om het premium pakket te kopen, om adware op te dringen of om je gegevens te verkopen. 

De voordelen van een abonnementsvorm

Met al dat geld kunnen betaalde VPN-diensten onder andere veel servers aanschaffen. Surfshark heeft bijvoorbeeld meer dan 3200 servers in 100 landen. Zo kun je niet alleen een server vinden die niet is overbelast, maar ook een die het beste bij je wensen aansluit. Wat als je de content die jouw land produceert op reis wilt bekijken? Met een betaalde VPN vind je waarschijnlijk de server die aansluit bij je thuisland. 

Verder zorgen investeringen in servers bijvoorbeeld tot voordelen als een 100% RAM-only serverlijst (die alle data erop verwijdert als er geen stroom meer op staat) en megabit-rated poorten (wat wil zeggen een hogere verbindingssnelheid). 

Meer servers betekent dat het voor streamingdiensten die een bloedhekel hebben aan VPN’s veel lastiger is om het gebruik ervan te blokkeren. Als ze er uiteindelijk in slagen om de server te achterhalen die je gebruikt, kun je verbinding maken met een andere server, zeker als het land veel servers host.

Zijn betaalde VPN’s hun prijs waard?

Altijd. Het is moeilijker om een VPN te detecteren die betaald is, omdat een betaalde VPN ook meer kan investeren in online beveiliging dan welke gratis VPN dan ook. Een goede VPN is standaard immuun voor IP-, DNS- en WebRTC-lekken. Een betaalde VPN beschermt ook veel beter tegen hackers. Een van de grootste lekken bij een VPN-aanbieder onthulde alleen de websites die de gebruikers bezochten, maar niet wat ze daar deden. Het geld komt ook van pas bij het implementeren van de beste, veiligste moderne VPN-protocollen zoals WireGuard. 

Dat is echter niet de enige manier waarop betaalde VPN’s zich kunnen ontwikkelen. Er zijn ook extra functies die een VPN-gebruiker van pas kan komen. Een betaalde VPN heeft hoogstwaarschijnlijk een Kill Switch om je internetverbinding te verbreken als de VPN onverwacht wegvalt. Split tunneling (bekend als ‘Bypasser’ bij Surfshark) biedt je de mogelijkheid om websites en diensten aan te geven die buiten de VPN-bescherming vallen. Dat is erg belangrijk, omdat sommige apps (vaak op het gebied van bankieren) gevoelig zijn voor VPN-gebruik. 

Is een gratis VPN beter dan geen VPN?

Het hangt ervan af. Als je enkele beperkingen wilt omzeilen, dan kom je natuurlijk nergens zonder VPN. Ook in dat geval is het nog steeds beter om Tor te gebruiken.

Waarom? Als we een gratis VPN met geen VPN vergelijken, zien we namelijk dat privacyproblemen niet verdwijnen maar gewoon een andere vorm aannemen:

Kortom: het enige echte verschil tussen geen VPN en een gratis VPN is niet of je jouw gegevens weggeeft, maar aan wie. 

Conclusie: bij gratis versus betaalde VPN wint de betaalde VPN

Er zijn randgevallen wanneer het geen kwaad kan om een gratis VPN te gebruiken, bijvoorbeeld als je slechts eenmalig een VPN nodig hebt om toegang te krijgen tot een website als je tijdens langeafstandsvervoer op het wifinetwerk van een bus zit. Als het echter gaat om duurzaam dagelijks gebruik en je hebt de keuze uit een gratis of betaalde VPN, dan profiteer je met het betalen van abonnementskosten niet alleen van een sterke verbetering van de gebruikelijke standaardfuncties (snelheid, aantal servers), maar ook van noodzakelijke functies als beveiliging en privacy. 

Hetzelfde geldt voor bruikbaarheid en extra functies: je mag dan wel iets gratis krijgen, maar als je betaalt krijg je zoveel meer. Als je nog steeds de opties voor VPN-diensten aan het bekijken bent of je momenteel een gratis VPN gebruikt, moet je ernstig overwegen om voor de betaalde variant te kiezen.

Veelgestelde vragen

Is een betaalde VPN beter dan een gratis VPN?

Behalve wat betreft prijs is een betaalde VPN in elk opzicht beter dan een gratis VPN. Gratis VPN’s verdienen normaal gesproken echter hun geld met twijfelachtige, niet voor de hand liggende manieren (zoals de verkoop van je gegevens). 

Kan ik voor Netflix gratis VPN’s gebruiken?

Gratis VPN’s gaan hoogstwaarschijnlijk niet samen met Netflix, omdat:

• hun beperkte serverlijst makkelijk te blokkeren is;
• de servers waarschijnlijk overbelast zijn;
• ze doorgaans snelheidsbeperkingen hebben om je over te halen voor de premium variant te gaan.

Zijn er gratis VPN’s?

Er is een gezegde: ‘als iets gratis is, ben je zelf het product’. Dat betekent dat gratis apps op de een of andere manier munt willen slaan uit hun gebruikers. Gratis VPN’s doen dit door advertenties, malware en de verkoop van je gegevens.