Co to jest SSL VPN?

SSL VPN w skrócie

SSL VPN to nic innego jak wirtualna sieć prywatna (Virtual Private Network) bazująca na protokole sieciowym Secure Sockets Layer (SSL). Jest to sieć VPN, która zapewnia bezpieczny zdalny dostęp do sieci prywatnej przez internet z wykorzystaniem protokołu SSL.

Warto przy tym wspomnieć, że termin „SSL VPN” jest stosowany zamiennie z terminem „TLS VPN”. Dlaczego? A dlatego, że protokół TLS (Transport Layer Security) to rozwinięcie protokołu SSL i obecnie standardowy w branży protokół szyfrowania. Więc gdy sieć VPN bazuje na SSL, najczęściej oznacza to, że do szyfrowania wykorzystuje TLS.

SSL VPN używa protokołów SSL/TLS do nawiązywania zaszyfrowanego połączenia pomiędzy urządzeniem użytkownika a serwerem VPN, dzięki czemu wszystkie przekazywane dane są bezpieczne i chronione przed śledzeniem czy nieupoważnionym dostępem.

Rodzaje SSL VPN

Przy użyciu SSL VPN użytkownik może nawiązać bezpieczne połączenie z wewnętrznymi usługami HTTP (i HTTPS) albo w przeglądarkach, albo w aplikacjach klienckich. Zależy to od rodzaju sieci SSL VPN – webowej lub tunelowej.

Webowa sieć SSL VPN

Webowa sieć SSL VPN, zwana też bezklientową, to rodzaj SSL VPN, która umożliwia zdalny dostęp do zasobów sieci przez portal internetowy. Za jej pomocą użytkownicy mogą bezpiecznie używać aplikacji, plików i innych zasobów przechowywanych w prywatnej sieci, łącząc się przez przeglądarkę.

Takiej sieci VPN zazwyczaj używają pracownicy firm, aby zdalnie korzystać z określonych zasobów korporacyjnych.

Tunelowa sieć SSL VPN

Tunelowa sieć SSL VPN, zwana też SSL Network Extender (SNX), to inny rodzaj sieci SSL VPN, która tworzy bezpieczny, zaszyfrowany tunel pomiędzy urządzeniem użytkownika a siecią prywatną. Umożliwia dostęp do zasobów sieci tak, jak gdyby urządzenie użytkownika było bezpośrednio podłączone do sieci. Różnica polega na tym, że w tym przypadku użytkownik musi zainstalować klienta VPN na swoim urządzeniu.

Tunelowej sieci SSL VPN najczęściej używa się do zapewniania bezpiecznego zdalnego dostępu indywidualnym użytkownikom lub niewielkim zespołom.

Różnica pomiędzy webową a tunelową siecią SSL VPN

Główna różnica pomiędzy webową a tunelową siecią SSL VPN leży w wygodzie użytkowania i dostępności do sieci.

Webowa sieć SSL VPN jest wygodniejsza w użyciu, ale posiada ograniczenia – pozwala na dostęp tylko do z góry określonych obszarów sieci. Poza tym jej używanie wiąże się z ryzykiem dla użytkownika – jako że szyfrowany jest tylko ruch w przeglądarce, reszta ruchu internetowego pozostaje niezabezpieczona. 

Ale warto wspomnieć, że dzięki temu, że dostęp do zasobów sieci jest kontrolowany i ograniczony, sieć jest narażona na mniej cyberzagrożeń. Więc administrator sieci może spać spokojnie.

Z kolei do używania tunelowej sieci SSL VPN potrzebny jest klient VPN (czyli po prostu oprogramowanie sieci VPN), który daje dostęp do całej sieci.

Jak działa SSL VPN?

Krok 1: Użytkownik inicjuje połączenie

Użytkownik uruchamia klienta VPN lub wchodzi na portal internetowy wskazany przez dostawcę VPN.

Krok 2: Uwierzytelnienie użytkownika

Użytkownik wpisuje swoje dane logowania (czyli nazwę użytkownika i hasło), aby uwierzytelnić się przed serwerem VPN. Ten krok jest po to, aby dopilnować, by tylko upoważnieni użytkownicy mogli nawiązać połączenie z VPN.

Krok 3: Nawiązanie bezpiecznego połączenia

Po udanym uwierzytelnieniu klient VPN i serwer nawiązują bezpieczne połączenie za pomocą protokołów SSL/TLS. Ten krok składa się z następujących części:

1. SSL handshake:
   Klient i serwer komunikują się pomiędzy sobą (czyli „podają sobie rękę”, jak można przetłumaczyć termin „handshake”), aby ustalić parametry szyfrowania i stworzyć bezpieczny kanał. Obejmuje to wymianę kluczy kryptograficznych, weryfikację certyfikatu SSL serwera (zawierającego klucz publiczny) oraz uzgodnienie algorytmów szyfrowania i kluczy sesyjnych.

2. Szyfrowanie ruchu:
   Po zakończeniu SSL handshake klient i serwer szyfrują wszystkie dane przekazywane pomiędzy nimi. Dzięki szyfrowaniu poufność i integralność danych są chronione, gdy dane podróżują po internecie.

Krok 4: Transmisja danych

Po nawiązaniu bezpiecznego połączenia urządzenie użytkownika może wysyłać i odbierać dane. Wszystkie dane przekazywane pomiędzy klientem a serwerem są zaszyfrowane i chronione przed nieupoważnionym dostępem.

Krok 5: Dostęp do zasobów

Gdy połączenie jest aktywne, użytkownicy mogą korzystać z zasobów w sieci prywatnej. Może to obejmować dostęp do plików, aplikacji, baz danych lub innych zasobów typowo dostępnych tylko w sieci prywatnej. Z perspektywy użytkownika wygląda to tak, jak gdyby bezpośrednio łączył się z siecią prywatną, nawet jeśli fizycznie znajduje się gdzie indziej.

Krok 6: Zakończenie sesji

Gdy użytkownik zakończy sesję, może rozłączyć się z serwerem VPN. Bezpieczne połączenie jest zamykane, a urządzenie użytkownika nie łączy się już z prywatną siecią.

Pamiętaj, że kroki i interfejs użytkownika mogą się różnić w zależności od danej sieci SSL VPN oraz oprogramowania lub portalu internetowego używanego przez dostawcę usługi. Ale główne zasady uwierzytelniania, nawiązania bezpiecznego połączenia i transmisji zaszyfrowanych danych są takie same we wszystkich sieciach VPN bazujących na SSL.

SSL VPN kontra VPN z IPsec

VPN bazująca na IPSec (Internet Protocol Security) to wirtualna sieć prywatna wykorzystująca aplikacje klienckie oraz różne protokoły do nawiązywania bezpiecznego połączenia pomiędzy użytkownikiem a serwerem VPN oraz serwerem VPN a internetem.

Oba rodzaje sieci VPN (z SSL lub IPsec) szyfrują ruch i zapewniają prywatność, ale różnią się tym, jak to robią oraz jak działają:

• Oprogramowanie – SSL działa w przeglądarkach, więc nie trzeba instalować dodatkowych aplikacji, a to właśnie jest niezbędne podczas używania VPN z IPsec.
• Bezpieczeństwo – SSL VPN bazuje na TLS, czyli standardowym protokole zabezpieczającym transakcje internetowe w przeglądarkach (możesz to zobaczyć na pasku adresu – szukaj symbolu kłódki), podczas gdy szyfrowanie IPsec działa tylko w aplikacjach VPN.
• Szyfrowanie ruchu – SSL szyfruje tylko część ruchu w przeglądarce, podczas gdy VPN z IPsec szyfruje cały ruch internetowy.
• Uwierzytelnianie – SSL używa zewnętrznych certyfikatów z publicznymi kluczami, podczas gdy w VPN z IPsec klucze są wymieniane tylko pomiędzy klientem a serwerem.
• Dostęp do sieci – SSL może łączyć się z konkretnymi stronami i aplikacjami (zasobami większych sieci), podczas gdy IPsec łączy użytkownika z sieciami.

VPN bazujące na IPsec są zazwyczaj wdrażane na zaporach sieciowych, zezwalając na zdalny dostęp do sieci korporacyjnych lub odmawiając takiego dostępu. VPN bazujące na SSL są wdrażane za zaporą sieciową i konfigurowane do zezwalania na dostęp lub odmawiania dostępu do konkretnych aplikacji lub danych, np. skrzynek mailowych lub stron hostowanych na wewnętrznych serwerach firmowych.

Dlaczego sieci SSL VPN są ważne

Dostępność i łatwa obsługa. Dużą zaletą SSL VPN jest możliwość zapewniania zdalnego dostępu do zasobów sieciowych bez konieczności instalowania dodatkowego oprogramowania na urządzeniu użytkownika. SSL VPN są zazwyczaj obsługiwane przez większość popularnych przeglądarek, dzięki czemu są wygodnym rozwiązaniem dla zdalnego dostępu z różnych urządzeń.

Korzyści dla administratorów sieci. SSL VPN są idealne dla osób, które chcą kontrolować dostęp do sieci, czyli dawać zdalnym użytkowników ograniczony dostęp do konkretnych zasobów zamiast do całej sieci.

Podsumowanie

SSL VPN to opłacalne rozwiązanie bezpieczeństwa dla firm, które dopiero rozpoczynają swoją działalność i chcą kontrolować dostęp do swojej sieci.

Jako że umożliwiają bezpieczną transmisję danych przez internet, są też ogólnie świetnym narzędziem dla przedsiębiorstw ze zdalnymi pracownikami lub poufnymi danymi, które trzeba chronić przed nieupoważnionym dostępem.

Są proste w użyciu i wykorzystywane każdego dnia przez prawie każdego użytkownika internetu. Ale nie można zapominać, że generalny poziom bezpieczeństwa w bardziej zaawansowanych sieciach VPN jest po prostu bez porównania wyższy.

Najczęściej zadawane pytania

Jaka jest różnica pomiędzy SSL VPN a VPN?

Obie usługi wpisują się w definicję VPN, ponieważ chronią Twoje połączenie internetowe. Różnica leży w szyfrowanym ruchu i udostępnianych zasobach.

VPN to aplikacja wirtualnej sieci prywatnej, która szyfruje cały ruch internetowy na Twoim urządzeniu i zabezpiecza Twoje połączenie z internetem, przekierowując dane przez serwery VPN.

SSL VPN oznacza zaszyfrowane połączenie w przeglądarce, z szyfrowaniem typu end-to-end pomiędzy przeglądarką a serwerem, z którym przeglądarka chce się połączyć. 

Czy usługa SSL VPN jest tak bezpieczna jak VPN?

Sieci VPN są zazwyczaj uważane za bezpieczniejsze rozwiązanie.

Szyfrowanie w SSL VPN różni się od tego w VPN, co przekłada się na różny poziom bezpieczeństwa, jakie zapewniają obie usługi. Warto wspomnieć, że SSL szyfruje tylko ruch w przeglądarce i nie zabezpiecza bezpośrednio danych przechowywanych w systemach końcowych. VPN szyfruje dane na Twoim urządzeniu (a nawet całą sieć).

Czy podczas używania VPN trzeba używać SSL?

W większości przypadków „trzeba” to zbyt mocne słowo. Niektórzy twierdzą, że używanie SSL jednocześnie z VPN jest niepotrzebne, bo przecież po co szyfrować połączenie dwa razy? Ale w jednym przypadku używanie obu usług jednocześnie ma sens.

Używanie SSL z VPN może ochronić Cię przed atakami z wewnątrz na tym samym serwerze, czyli ze strony hakerów, którzy już dostali się do sieci VPN.